JAK USUNĄĆ TATUAŻ

Tatuaże są bardzo modne, ale robiąc je, szczególnie w młodym wieku, trudno przewidzieć, czy na jakimś etapie życia nie staną się niechcianą pamiątką. 

Decydując się na tatuaż warto mieć świadomość, że jego usunięcie jest dużo droższe, bardziej bolesne i dłużej trwa, niż zrobienie. Polecam też pamiętać, że ciało się starzeje i to, co wygląda ładnie na młodej, napiętej skórze niekoniecznie będzie estetyczne, gdy tkanka straci elastyczność, stanie się wiotka i pomarszczona. Dlatego lepiej zawczasu zaplanować tatuaż np. na kostce, przedramieniu, karku czy plecach (szczególnie dolnej części), bo w tych miejscach procesy zwiotczenia skóry przebiegają wolniej, niż na brzuchu, udach czy szyi. Tak jak wstępując w związek małżeński człowiek nie planuje rozwodu, tak robiąc tatuaż nie myśli o jego usuwaniu, jednak na wszelki wypadek lepiej unikać w tatuażu koloru zielonego i żółtego oraz białego, bo z nimi najtrudniej się potem rozstać.

Tatuaż – ciało obce

Tatuaż to barwnik wprowadzony do skóry właściwej. Można powiedzieć, że jest to implant, ciało obce. W normalnych warunkach organizm dąży do usunięcia ciał obcych. Jeśli są wystarczająco małe (np. bakterie) zjadają je makrofagi. Jeśli duże, np. drzazga, powstaje stan zapalny, zmiana zapalna, ropna i następuje pozbycie się z organizmu przez „wypchnięcie” powstałej zmiany. Jeśli ciało obce jest duże, ale wykonane z materiału biologicznie obojętnego dla organizmu, to pozostaje ono na trwałe, organizm je toleruje i nie dąży do eliminacji. Dlatego implanty zębowe czy endopreotezy mogą przetrwać wewnątrz ciała wiele lat, i podobnie jest z tatuażem – barwnik do tatuażu nie daje się usunąć, ale jest obojętny dla organizmu. W skład barwnika wchodzą często metale ciężkie (żelazo, ołów) o dużej masie atomowej, więc są za duże, by makrofagi mogły je usunąć. Dodatkowo jest on wprowadzony zbyt głęboko, by stopniowo uległ wydaleniu z fizjologicznym złuszczeniem skóry. Organizm reaguje na obecność barwnika otorbieniem jego cząstek, żeby na wszelki wypadek odizolować obce ciało od własnych tkanek. Dzięki temu barwnik utrzymuje się w skórze całymi latami i nie wywołuje żadnych reakcji alergicznych.

Gdy makijaż permanentny staje się tatuażem

Makijaż permanentny od tatuażu różni się jedynie głębokością umieszczenia barwnika. W makijażu permanentnym pozostaje on w głębokich warstwach naskórka, i w ciągu kilku lat ulega naturalnemu złuszczeniu. W przypadku tatuażu, barwnik wprowadza się głębiej, do skóry właściwej, która się nie złuszcza. Ale uwaga, różnica głębokości jest niewielka, rzędu pół milimetra. Może się więc zdarzyć, i zdarza się niestety, że zrobiony zbyt głęboko makijaż permanentny staje się tatuażem, czyli pozostaje w skórze na stałe. To, czy głębokość w trakcie wykonywania zabiegu jest prawidłowa można poznać po tym, że w czasie wykonywania makijażu permanentnego nie powinno być krwawienia, a przy tatuażu delikatnie występuje.

Jak usunąć tatuaż – tradycyjne metody

Odpowiedź na to pytanie jest oczywista – aby usunąć tatuaż trzeba się dobrać do barwnika i go usunąć. Trzy tradycyjne metody takiego usuwania to:
– dermabrazja
– laser chirurgiczny (np. CO2)
– głęboki piling chemiczny
Są skuteczne i wystarczają 2 zabiegi, czasem nawet jeden, ale niestety skutkiem ubocznym jest powstanie w tym miejscu blizny. Nie ma właściwie szansy, aby przy zastosowaniu tych metod uniknąć blizny. Dlaczego? Ponieważ, żeby dostać się do barwnika trzeba niemal całkowicie zedrzeć skórę.

Jak usunąć tatuaż – laser Q-switch

Bardziej nowoczesnym podejściem jest usuwanie tatuaży z użyciem laserów Q-switch. Są to lasery, które funkcjonują zupełnie inaczej niż np. frakcyjne, naczyniowe, gdzie istotą działania jest reakcja fototermiczna, czyli niszczenie wyselekcjonowanych komórek i tkanek poprzez ich rozgrzanie i odparowanie.
W laserach Q-switch nie ma reakcji fototermicznej, występuje natomiast efekt fotoakustyczny. Zasadę działania tego lasera można porównać do wywoływania fali uderzeniowej, która jest jak mini-wybuch bomby. Sam impuls lasera jest krótki, ale ma ogromną moc, milion razy większą od np. lasera frakcyjnego. Gdybyśmy mieli obrazowo porównać działanie tych dwóch laserów, to kontakt z laserem frakcyjnym jest jak włożenie palca do gorącej wody o temperaturze 65 st. C; potrzeba kilku sekund, by poczuć gorąco. Tymczasem laser Q-switch to jak dotknięcie rozżarzonego do 1000 st. C kominka, wystarczy pół sekundy, żeby nas poparzył
Impuls lasera Q-switch kumuluje się tam, gdzie znajduje się barwnik, powoduje jego rozbicie na mniejsze cząsteczki, jak również rozerwanie otorbienia. Pojawia się stan zapalny, uruchamiany jest układ odpornościowy, i makrofagi mogą wyeliminować barwnik (po rozbiciu rozmiar cząsteczek jest na tyle mały, że jest to możliwe).
Q-switch jest wyjątkowo selektywny. Podczas pracy lasera słychać odgłosy podobne do strzałów, ale tylko jeśli laser trafia w barwnik. Gdyby trafić w skórę obok, zdrową, bez tatuażu, nie będzie ani dźwięku, ani bólu, nie powstanie żaden uraz. Możemy więc śmiało mówić, że jest to zabieg bardzo bezpieczny.

Ile i jak często, czyli usuwanie tatuażu w liczbach

Aby usunąć tatuaż laserem Q-switch potrzeba kilka zabiegów. To dlatego, że tatuaż ma określoną grubość. Pomiędzy zabiegami skóra musi się zregenerować dlatego zabiegi wykonuje się co 4 tygodnie, a najlepiej co 6.
Trudno z góry określić, ile zabiegów będzie potrzebnych. Zależy to od głębokości umiejscowienia barwnika, od jego składu chemicznego, a także od grubości tatuażu, jego koloru i od jakości lasera. Czasem to, co uzyskamy u jakiejś osoby jednym zabiegiem, u innej będzie wymagało aż trzech. Im bardziej profesjonalnie wykonany tatuaż, czyli im głębiej zrobiony i im lepsze barwniki zostały użyte, tym trudniej go usunąć. Orientacyjnie można przyjąć, że tatuaż profesjonalny wymaga ok. 10 zabiegów, nieprofesjonalny 3-4. Usunięcie źle zrobionego makijażu permanentnego to mniej więcej 2-3 zabiegi. Przy usuwaniu makijażu permanentnego trzeba się liczyć z tym, że jeśli będziemy usuwać np. czarny kolor z brwi, to może się pojawić przejściowo kolor rudo-różowy.
Usuwanie tatuaży laserem Q-switch jest bezpieczne i rzadko występują powikłania. Należy jednak pamiętać, że ponieważ laser Q-switch generuje impulsy o ogromnej mocy, to zarówno na skuteczność, jak i brak powikłań, ogromne znaczenie ma jakość lasera (w dużo większym stopniu niż w przypadku innych laserów). Może się zdarzyć blizna (w zabiegach laserami bardzo dobrej jakości może, przy tanich prawie na pewno się zdarzy). Ewentualnym powikłaniem jest odbarwienie skóry, które występuje zawsze, ale czasami może być trwałe. Zawsze na początku, po usunięciu tatuażu pozostaje ślad po nim w postaci jaśniejszej skóry. Po kilku miesiącach kolor się wyrównuje i nie ma praktycznie śladu po tatuażu. Ewentualne fragmenty skóry z blizną można poddać zabiegom laserem frakcyjnym czy innym zabiegom estetycznym, tak, że efekt ostateczny jest bardzo dobry.
Ponieważ usuwam dość dużo tatuaży miałem możliwość przetestowania ostatnio u pacjentki na trzech tatuażach metody kombinowanej (było to wymuszone koniecznością szybkiego usunięcia tatuażu). Połączyłem laser Q-switch z laserem chirurgicznym CO2. Zastosowałem dużą moc i częstotliwość zabiegów. Cała seria trwała 4 miesiące i okazała się skuteczna. Generalnie jednak nie polecam na co dzień takiego działania, bo zwiększa ono ryzyko powstania blizn. Piszę o tej metodzie, bo zdarza się czasem, że pacjentka lub pacjent nie mają wyjścia i muszą przyspieszyć drastycznie działanie na rzecz usunięcia tatuażu, nawet kosztem ryzyka blizny.

Q-switch Q-switchowi nierówny

Jeśli chodzi o skuteczność usuwania, bardzo dużo zależy też od lasera. Nie ma jednego lasera Q-switch. Tą nazwą określa się typ lasera, który działa fotoakustycznie, natomiast jego rodzajów i producentów jest bardzo dużo. Można spotkać na rynku nawet chińskie wersje urządzenia za 10 tys. zł. Jednak do skutecznego i bezpiecznego usuwania tatuaży nadają się lasery w cenie od ok. 150 tys. w górę. Z czego wynika taka różnica? Głównie z stosowania innego rodzaju jakości materiałów, innej mocy urządzenia, innej jakości źródła promieniowania laserowego.
Q-switch nie jest zbyt dynamicznie rozwijającą się technologią ze względu na średnią komercyjną opłacalność. Taki laser służy właściwie tylko do usuwania tatuaży (i jeszcze niektórych przebarwień), a tego typu zabiegów nie wykonuje się na tyle dużo, żeby się opłaciło w niego inwestować.
Zasada jest taka, że im w laserze wyższa energia i krótszy czas impulsu tym lepiej. Ale to wymaga bardzo zaawansowanych technologii i wysokiej jakości części. Jak wspomniałem wcześniej ma to znaczenie nie tylko dla skuteczności, ale też radykalnie ogranicza ryzyko powikłań. Od pół roku mam bardzo nowoczesny laser Q-switch z bardzo wyśrubowanymi parametrami. Porównywałem go z aparatem, którego używałem wcześniej przez kilka lat. Różnica jest kolosalna!
Jak poznać czy gabinet ma dobry laser Q-switch? Najlepszą metodą będzie generalna ocena gabinetu. Można założyć, że jeżeli gabinet dysponuje jedynie sprzętem typu: laser frakcyjny + IPL + Q-switch, to prawdopodobnie nie jest to dobrej jakości sprzęt, gdyż akurat te urządzenia można kupić po 10-20 tys. zł (podróbki chińskie). Jeśli natomiast ma inne lasery, np. na naczynka, przebarwienia, czyli takie, których nie da się kupić w podrobionej wersji, to najprawdopodobniej także Q-switch w tym gabinecie będzie dobrej jakości. Zabiegi laserowe zawsze najlepiej robić w miejscach, o których wiadomo, że specjalizują się w terapiach laserowych, gdzie jest zarówno dobry sprzęt, jak i specjaliści.

Czarny – tak, zielony – nie, czyli jakie barwnik usunąć najłatwiej

W tatuażach występują różne kolory barwników, na które skuteczne są inne długości fal. Tak jak wspominałem wcześniej Q-switch to typ lasera, w jego obrębie są różne rodzaje urządzeń, zarówno jeśli chodzi o jakość, jak i długość fali. Najpopularniejsze są lasery: neodymowo-yagowe (Nd-Yag), rubinowe i aleksandrytowe.
Najłatwiej jest usunąć tatuaż w kolorze czarnym, granatowym i niebieskim. Robi się to laserem neodymowo-yagowym.
Ten sam laser jest używany do usuwania tatuaży w kolorze brązowym i czerwonym, przy czym to już trudniejszy zabieg.
Bardzo trudny do usunięcia jest kolor żółty, a jeszcze trudniejszy, wręcz niemożliwy – kolor zielony. Używa się w tym celu lasera aleksandrytowego lub rubinowego.
Jak widać, aby podejmować się usuwania wszystkie kolorów tatuaży należałoby mieć dwa lasery, Nd-Yag i aleksandrytowy (lub rubinowy). Niektóre firmy do lasera Nd-Yag sprzedają dodatkowe końcówki, które teoretycznie mają usuwać kolor zielony i żółty, ale uprzedzam, że to jedynie chwyt marketingowy. Mają one bowiem zbyt małą energię, więc są nieskuteczne.
W ostatnim czasie modne stały się tatuaże białe, świecące w promieniach UV. Taki tatuaż jest nieusuwalny laserem Q-switch. Można go jedynie wypalić laserem chirurgicznym CO2