Czy za trądzik dorosłych odpowiadają hormony?

Przez wiele lat trądzik był postrzegany jako przypadłość nastolatków, dopiero mniej więcej dekadę temu wprowadzono rozróżnienie na trądzik młodzieńczy i trądzik dorosłych. Objawy są podobne – krostki, zaskórniki, stany zapalne, które pojawiają się na twarzy, plecach i ramionach. Różnica jest w zasadzie taka, że w przypadku trądziku u dorosłych (szczególnie u kobiet), zmiany są zazwyczaj na twarzy umiejscawiają się pod uchem wzdłuż bocznej części żuchwy, na granicy twarzy i szyi, a u nastolatków zmiany na ogół obejmują całą twarz, dekolt plecy.

Androgeny i trądzik
Za powstawanie trądziku odpowiadają androgeny, męskie hormony płciowe, produkowane nie tylko u mężczyzn, ale też kobiet, tylko w mniejszej ilości. Wpływają one na zaburzenia gruczołów łojowych. To się właśnie dzieje przy dojrzewaniu. Androgeny pobudzają porost włosów, ale także aktywność gruczołów łojowych i potowych.
Po okresie dojrzewania poziom androgenów powinien się ustabilizować, ale nie zawsze tak jest. Może się też zdarzyć, że osoby, które nie miały w młodości problemu z trądzikiem, mają go w dojrzałym wieku. Jednym słowem, zarówno trądzik młodzieńczy, jak i u dorosłych, ma to samo, hormonalne podłoże. A w jaki dokładnie sposób androgeny wpływają na trądzik? Otóż hormony te przyczyniają się do nadprodukcji gruczołów łojowych. Gruczoły rozmieszczone są w skórze dość gęsto, tam gdzie mamy włoski. Przy ich nadmiernym pobudzeniu pojawia się nadmiar tłuszczu, który blokuje ujścia gruczołów. Skóra staje się lepka, a zalegający tłuszcz staje się doskonałą pożywką dla bakterii, które rozmnażając się nadmiernie, powodują infekcje i stany zapalne. Szczególnie zasłużona dla rozwoju trądziku jest bakteria P. acne.
Kiedy dorośli mają problem z trądzikiem, w pierwszej kolejności sprawdza się u nich poziom hormonów. Zdarza się jednak, że trądzik występuje nawet wtedy, gdy hormony są w normie. Wytłumaczeniem jest to, że tzw. „norma” jest średnią statystyczną dla populacji i to z punktu widzenia endokrynologii, ale dla konkretnej osoby może się ona okazać wystarczająco wysoka, aby wywołać fizyczne objawy trądziku.

Stres i dieta
Jest jeszcze jeden czynnik o podłożu hormonalnym, wpływający na trądzik – stres. W czasie długotrwałego stresu – takiego, który trwa kilka tygodni – wydziela się kortyzol. Ten typowy hormon stresu ma wiele rodzajów interakcji. Generalnie przygotowuje organizm do nadludzkiego wysiłku, dlatego zaburza inne aktywności, układu odpornościowego. A wiadomo, że przy niższej odporności łatwiej rozwijają się na skórze bakterie, w tym wspomniana już P.acne.
Trądzik dorosłych może być też związany z nadwrażliwością na jakiś składnik pokarmu, najczęściej nabiał i gluten. Aby to stwierdzić, konieczna jest oddzielna diagnostyka endokrynologiczna w kontekście diety. Zleca się ją dopiero wtedy, gdy inne metody leczenia zawiodą.

Leczenie
Jak sobie poradzić z trądzikiem dorosłych? Skoro jest związany z wysokim poziomem androgenów, to wiadomo, że trzeba ten poziom obniżyć, ale często androgeny są w normie.. Metody leczenia są w zasadzie takie same jak w przypadku trądziku młodzieńczego, maści, kremy, złuszczające, przeciwbakteryjne, pilingi, higiena. Ale też odpowiednia dieta. W przypadku silnego problemu doustnie antybiotyki i retinoidy. Kobietom często daje się środki antykoncepcji hormonalnej, które poprawiają skórę, ale zazwyczaj powoduję pojawienie się przebarwień. Ja stosuję u osób z aktywnym trądzikiem naświetlanie laserem bromkowo-miedziowym. Główną zaleta tej metody wynika z faktu, że laser redukuje liczbę bakterii, reguluje pracę gruczołów łojowych i działa biostymulująco na skórę.