Kwas hialuronowy na lwią zmarszczkę – prawdziwa historia

Kiedy opisywałem przypadek powikłań wzroku po podaniu kwasu hialuronowego, zarzucano mi, że straszę i że zniechęcam do zabiegów medycyny estetycznej. Ja jednak nadal podtrzymuję, że o powikłaniach należy pisać i że pacjent ma prawo do pełnej informacji na temat zabiegów i potencjalnych powikłań, nawet gdyby ryzyko wystąpienia ich było rzędu jednego przypadku na milion zabiegów.

 

Jednej z moich pacjentek, nim trafiła do mnie, wykonano zabieg wypełniania lwiej zmarszczki kwasem hialuronowym. Kilka dni po zabiegu zaczęła mieć problemy – zaczęła podwójnie widzieć. Była u kilku lekarzy, jednak nikt nie był w stanie ustalić przyczyn. Natomiast każdy z lekarzy, łącznie z okulistą, wykluczył możliwość związku jej problemów z podaniem kwasu hialuronowego. Zalecono jej nawet tomografię, aby sprawdzić, czy nie ma guza w mózgu. Pacjentka ta na własną rękę zaczęła szukać informacji w internecie i w ten sposób trafiła na mój blog, a tam na wzmiankę łączącą zaburzenia widzenia z podaniem kwasu hialuronowego w okolice czoła i nosa. Powiedziała, że sama podejrzewała, że być może podwójne widzenia ma związek z podanym kwasem hialuronowym, dlatego zaczęła szukać w internecie, czy takie powikłanie może wystąpić, i…. długo nie mogła znaleźć takich informacji, są setki artykułów o kwasie, a informację o problemach ze wzrokiem po niewłaściwym podaniu znalazła u mnie i jeszcze tylko w jednym innym miejscu.

To prawda, że przebieg reakcji u pacjentki był nietypowy, ponieważ zaburzenia wystąpiły stosunkowo późno po podaniu kwasu. Przy typowym zatkaniu naczynka reakcja następuje szybciej. W tym wypadku mogło jednak dojść do częściowego zatkania naczynka, albo też kwas podany w okolice naczynka zaczął na nie za bardzo uciskać, powodując niedokrwienie.

Zaleciłem pacjentce, aby poszła do gabinetu, w którym podano jej kwas hialuronowy, i poleciła go rozpuścić. To byłoby najlepsze wyjście, bo lekarz podający kwas najlepiej wie, gdzie go podał. Jednak pacjentka zdecydowanie odmówiła powrotu do tamtego gabinetu. Wówczas sam rozpuściłem kwas, podając preparat trochę w ciemno, domyślając się, gdzie mógł być podany kwas hialuronowy.

Wnioski:

1. Warto pisać o powikłaniach. Jestem za tym, aby informacji na ten temat było jak najwięcej. Przeciwnicy mówią, że to zniechęca pacjentów do zabiegów. Ja uważam, że takie informacje są konieczne, bo gdy już się coś zdarzy, nawet wyjątkowo rzadkiego, to przynajmniej wiadomo, gdzie szukać informacji, jak sobie z tym poradzić. Ma to sens także dla lekarzy innych specjalności niż medycyna estetyczna, bo często nie zdają sobie sprawy, że pewne dolegliwości ich pacjentów mogą mieć związek właśnie z zabiegami medycyny estetycznej. Ma znaczenie do pacjentów, bo oni pierwsi widzą/czują objawy i zaczynają szukać informacji – jeśli ich nie znajdują, to mogą zlekceważyć objaw, czekać co się stanie, a czas ma często kluczowe znaczenie w minimalizowaniu powikłać. Ma też znaczenie dla mniej doświadczonych lekarzy medycyny estetycznej, bo mogą nie być świadomi możliwości powikłań, szczególnie rzadkich, które się im nie zdarzyły jeszcze w praktyce lekarskiej.

2. Nie ma zabiegów stuprocentowo bezpiecznych. Nawet jak wszystko przebiega idealnie i jest robione zgodnie z zasadami sztuki, to i tak coś może się przytrafić. Nie wolno również bagatelizować problemów związanych z zabiegami, uchodzącymi za bezpieczne. Niereagowanie na sygnały pacjentów w takich wypadkach porównałbym do niereagowania na włamanie, gdy się ma w oknach szyby antywłamaniowe. No bo jak to możliwe że ktoś wszedł i buszuje mi po mieszkaniu, skoro firma montująca okna gwarantowała 100 proc. bezpieczeństwa?

3. Szybka reakcja minimalizuje straty. Pierwszą własciwa reakcją w podobnych przypadkach jest rozpuszczenie kwasu hialuronowy oraz zaaplikowanie maści pobudzającej krążenie oraz leków poprawiająccyh krążenie. Gdyby tak zareagowano w przypadku, który kiedyś opisywałem w artykule Poprawiam po innych, nie skończyłby się on martwicą tkanek.

 

Kwas hialuronowy, uznawany za preparat bezpieczny i jest bezpieczny sam w sobie, ale przy zabiegach na czoło jest paradoksalnie bardziej ryzykowny niż większość metod/preparatów. Wynika to ze specyfiki anatomii twarzy, w której jest mnóstwo naczyń i nerwów. Żeby zabieg kwasem hialuronowym był bezpieczny musi być prawidłowo wykonany, a osoba wykonująca świadoma tego, co robi w każdej sekundzie wstrzykiwania. Mimo to producenci preparatów, którym zależy na poszerzeniu kanałów dystrybucji i jak największej sprzedaży, robią kursy wypełniania kwasem hialuronowym dla kosmetyczek! Ale szkolenie dotyczy podawania kwasu, a nie dokładnej anatomii, jakie naczynia i nerwy się tam znajdują, co unerwiają/unaczyniają, jakie mogą być powikłania i co wtedy zrobić. Pół biedy, gdyby chodziło o wstrzykiwanie kwasu w nogę lub rękę, bo kończyny są inaczej unaczynione i trudniej zrobić krzywdę. To nie jest masaż, czy zrobienie tatuażu. Gdy sam wykonuję zabiegi kwasem hialuronowym na czoło, uprzedzam pacjenta, że gdyby zauważył lub poczuł cokolwiek niepokojącego, musi mi to natychmiast zgłaszać. Zresztą, przed przystąpieniem do każdego zabiegu pacjent musi mieć pełną świadomość, na co się decyduje i z jakimi konsekwencjami może się liczyć. Jestem właśnie biegłym w sprawie sądowej, wniesionej przez pacjenta, który zarzuca gabinetowi, że nie udzielił mu wyczerpujących informacji.

Dodatkowe ryzyko związane ze stosowaniem kwasu hialuronowego może wynikać z jego jakości. Pytają mnie czasem, jakiego kwasu używam. Kiedy wymieniam nazwę, słyszę: „A, tak, to ten z najdroższych…”. Mają rację, bo przekonałem się, że z tańszymi różnie bywa. Choć zabieg tańszymi preparatami kosztuje mniej, są one słabiej oczyszczone, co sprawia, że efekt utrzymuje się krócej, a przy tym mogą powodować reakcje alergiczne.